Ik had wat beelden gezien over de herdenking op de Waalsdorpervlakte toen iemand me de vraag stelde wat die beelden met me deden.
Deels is dit een gevoel van dankbaarheid. Dankbaarheid dat de lessen en keuzes die mijn voorgangers gemaakt hebben, ook toen, ertoe geleid hebben dat ik hier nu ben. Maar ook de vraag: 'hoe hebben de mensen uit Duitsland destijds na de oorlog hun leven weer opgepakt?'. En nog geen dag later draait er een film die precies daarover ging.
'Im labyrinth des sweigens'; een aangrijpende film over het Duitsland van 1958 waarin een jonge jurist misstanden van Auschwitz aan de kaak probeert te stellen. En tegen heel veel muren van zwijgen aanloopt. Zwijgen van daders, zwijgen van slachtoffers, schuld, schaamte, angst en nog veel meer. Een tijd waarin heel weinig bekend en gedeeld werd over wat er is gebeurd in Auschwitz. Wat zou ik gedaan hebben als ik in de oorlog had geleefd? Hoe had ik tegen mijn ouders aangekeken als zij partijlid waren geweest? Maar ook: wat weet ik eigenlijk van onze eigen geschiedenis met Nederlands-Indië? De o zo dunne scheidslijn van mens naar monster en weer terug. Maar ook: het gaat niet over goed of fout, maar over de verhalen. Over het delen van de waarheid. Nu ben ik dankbaar in een democratisch land te leven. En tegelijk herinneringen aan bevrijding in het klein. Hoe ik, bij mijn massages en bij het vrijwilligerswerk, zoveel mensen tegen kom die ergens bevrijding in zoeken. De last van schuld en schaamte en oordelen. En ook hier weer bevrijding als die emoties gedeeld en geuit worden. Dankbaar dat ik hier een kleine rol in mag spelen.